Η ιστορία της kombucha είναι παλαιότερη από ό,τι πολλοί πιστεύουν και χάνεται στο πέρασμα του χρόνου και στους μύθους και τις ιστορίες πολλών πολιτισμών. Αν και δεν υπάρχει ακριβής αρχική πηγή, υπάρχουν πολλά υποθετικά στοιχεία και μύθοι που περιβάλλουν την εμφάνιση της kombucha.
Ένας από τους πιο διαδεδομένους μύθους είναι ότι η kombucha προέρχεται από την ανατολική Ασία, πιθανότατα από την Κίνα ή την Ιαπωνία. Υπάρχουν αναφορές που υποδεικνύουν ότι η χρήση και η παρασκευή της kombucha ξεκίνησε πριν από πολλές εκατονταετίες, ίσως ακόμη και πριν από χιλιάδες χρόνια.
Οι αρχαιολογικές έρευνες έχουν ανακαλύψει παρόμοια ποτά που παράγονται από ζάχαρη και τσάι σε αρχαίους πολιτισμούς όπως οι Κινέζοι και οι Ιάπωνες. Είναι δυνατόν ότι οι αρχαίοι ανθρώποι στην περιοχή αυτή ανακάλυψαν τη διαδικασία της ζύμωσης και την εκμεταλλεύτηκαν για τη δημιουργία αυτού του υγιεινού και αναζωογονητικού ποτού.
Πέρα από την Ανατολή, έχει υποστηριχθεί ότι η kombucha είχε επίσης ιστορία χρήσης στη Ρωσία, την Ουκρανία και άλλες περιοχές της Ανατολικής Ευρώπης, καθώς και σε άλλες περιοχές του κόσμου. Αυτές οι παραδόσεις και μύθοι προσθέτουν στη μαγεία και την μυστική φύση της kombucha, καθιστώντας τη μια από τις πιο αρχαίες και ενδιαφέρουσες παραδόσεις ζύμωσης στον κόσμο.
Oφέλη της kombucha
Η kombucha έχει επικρατήσει ως δημοφιλές ποτό λόγω των πολλών οφελών της για την υγεία. Μερικά από αυτά τα οφέλη περιλαμβάνουν:
-
Πλούσια πηγή προβιοτικών: Η kombucha περιέχει φυσικά προβιοτικά, τα οποία είναι ευεργετικά για την υγεία του εντέρου και του μικροβιώματος.
-
Αντιοξειδωτικές ιδιότητες: Η kombucha περιέχει αντιοξειδωτικά, τα οποία βοηθούν στην προστασία των κυττάρων από τις ελεύθερες ρίζες και την καταπολέμηση της φλεγμονής στο σώμα.
-
Βελτίωση της πέψης: Τα προβιοτικά στην kombucha μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της πέψης και της απορρόφησης των θρεπτικών ουσιών από το φαγητό.
-
Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος: Τα προβιοτικά και τα αντιοξειδωτικά της kombucha μπορούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα και να βοηθήσουν τον οργανισμό να αντιμετωπίζει καλύτερα τις ασθένειες και τις λοιμώξεις.
Το SCOBY βγαίνει από τα αρχικά: «symbiotic culture of bacteria and yeasts» (μτφρ: συμβιωτική καλλιέργεια από βακτήρια και μύκητες). Πρώτες ύλες είναι το νερό, λίγη ζάχαρη, φρέσκα ή αποξηραμένα φρούτα και μπαχαρικά ή μυρωδικά. Τα βακτήρια και οι μύκητες της καλλιέργειας ζυμώνουν το μίγμα και μετατρέπουν τη ζάχαρη σε αιθανόλη και οξικό οξύ. Το οξικό οξύ ευθύνεται για την χαρακτηριστική ξινή της γεύση.
Πίνοντας κομπούχα εισέρχονται στο γαστρεντερικό πληθώρα ζωντανών μικροοργανισμών που βελτιώνουν την βιοποικιλότητα της εντερικής μας μικροχλωρίδας. Είναι λοιπόν ένα φυσικό προβιοτικό! Άλλες τέτοιες τροφές είναι το κεφίρ, το παραδοσιακό γιαούρτι και σπιτικά τουρσιά, όπως το ξινολάχανο.
Η κομπούχα έχει το πλεονέκτημα πως δεν χρησιμοποιεί ως βάση το γάλα, άρα είναι μια πολύ καλή επιλογή για άτομα που ακολουθούν vegan διατροφή ή έχουν πεπτικές διαταραχές όταν καταναλώνουν γαλακτοκομικά.
Πώς ξεκίνησα να την φτιάχνω;
Εντάξει, είμαι γνωστό geek με τις ζυμωμένες τροφές. Προζύμι, κεφίρ, τουρσί... Δεν θα μπορούσε να λείπει και o SCOBάκος από την κουζίνα μου. Έχω μια εγγενή περιέργεια για τις ζωντανές τροφές, πέρα από τα οφέλη που βλέπω στο έντερο και το δέρμα μου όταν τις καταναλώνω. Με ενθουσιάζει που εξελίσσονται, που μεταλάσσονται, που μπορούν να δώσουν ένα υπέροχο αποτέλεσμα ή να πάρουν τον στραβό δρόμο. Τροφές με δική τους προσωπικότητα. Ζητάνε την φροντίδα μου, αλλά από την άλλη έχουν τη δική τους δύναμη και ταμπεραμέντο.
Για να φτιάξεις και εσύ kombucha θα χρειαστείς:
- 1 μωρό SCOBY που θα σου δώσει ένα άλλο geek που φτιάχνει δική του kombucha
- 1/2 φλιτζάνι από έτοιμη kombucha
- Μαύρο ή πράσινο τσάι (εγώ χρησιμοποιώ μαύρο)
- Ζάχαρη
- Νερό
- 1 γυάλινο βάζο
Αν έχεις τα σύνεργα, συνέχισε να διαβάζεις.
Βράσε 600-700ml νερό.
Πρόσθεσε το μαύρο τσάι και άφησέ το για 8-10 λεπτά να γίνει η εκχύλιση.
Στράγγισε τα φύλλα τσαγιού από το νερό και πρόσθεσε στο έτοιμο τσάι τη ζάχαρη. Ανακάτεψε καλά για να διαλυθεί εντελώς.
Βάλε το τσάι με την πλήρως διαλυμένη ζάχαρη στο βάζο που θα χρησιμοποιήσεις για τη ζύμωση. Πρόσθεσε κρύο νερό και παγάκια, ώστε να έχεις συνολικό όγκο 2 λίτρα.
Αν είναι η 1η σου παρτίδα, μαζί με το SCOBY πρέπει να έχεις και περίπου 1/2 φλιτζάνι ή 100ml έτοιμη καθαρή kombucha (χωρίς γεύση). Προσθέτεις στο μίγμα τσαγιού, που έχει πλέον κρυώσει, την kombucha αλλά και την καλλιέργεια SCOBY.
Αν είναι η 2η+ παρτίδα σου, φροντίζεις να κρατήσεις 1/2 φλιτζάνι kombucha σε κάθε παρτίδα σου για να την χρησιμοποιήσεις στην επόμενη.
Σκεπάζεις το βάζο σου με μια πετσέτα κουζίνας ή ένα τουλπάνι, στερεώνεις με λάστιχο ή κάποιο κορδόνι και κρατάς σε σκιερό, ήσυχο μέρος μέχρι να ολοκληρωθεί η ζύμωση. Φρόντισε να το βάλεις σε σημείο ώστε να μην το κουνάς πολύ πολύ. Επίσης, σημείωσε οτι η μυρωδιά της kombucha προσελκύει μυγάκια. Θα σου πρότεινα να την τοποθετήσεις για τη ζύμωση ακόμα και σε κάποιο ντουλάπι που δεν πολυανοίγεις.
Μετά από 10-14 ημέρες, η νωρίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες που η θερμοκρασία είναι πιο υψηλή, θα δεις οτι το μίγμα σου έχει "ξανθύνει". Για να δοκιμάσεις αν έχει γίνει κάνε το τεστ με το καλαμάκι. Βύθισε μέσα στο μίγμα ένα καλαμάκι μέχρι τη μέση, βάλε το δάχτυλό σου στο πάνω άνοιγμά του και πάρε μια ποσότητα kombucha για δοκιμή. Αν έχει μια ευχάριστη οξύτητα/αψάδα και υπόγλυκη γεύση, είναι έτοιμη. Αν δεν είναι στο σημείο που την θέλεις, μπορείς να την αφήσεις να ζυμωθεί για 1-2 ημέρες ακόμα.
Αφού στραγγίσεις την έτοιμη kombucha σου, φρόντισε να μην τραυματίσεις το scoby και να κρατήσεις 1/2 φλιτζάνι για την επόμενη παρτίδα, Μπορεί να δεις ένα έξτρα στρώμα scoby στην επιφάνεια του υγρού. Είναι το μωρό SCOBY. Μπορείς να το βάλεις μαζί με τη μαμά του στο νέο μίγμα τσαγιού ή να το δώσεις σε κάποιο φιλαράκι που ήπιε kombucha, ζήλεψε και θέλει και αυτό να την φτιάξει μόνο του.
Στο στάδιο αυτό μοιράζεις την έτοιμη kombucha σε μπουκάλια που σφραγίζουν καλά. Εκεί μπορείς να προσθέσεις φρούτα, βότανα, μπαχαρικά ή άλλα αρωματικά συστατικά. Αυτά τα επιπλέον συστατικά μπορούν να προστεθούν ολόκληρα, κομμένα σε φέτες, σε πολτό ή σε μορφή εκχυλίσματος ή σιροπιού. Παίξε και πειραματίσου!
Εγώ έχω δοκιμάσει kombucha με φράουλες, που έχω αλέσει και έχω περάσει από σίτα ή σινουά για να αφαιρέσω τα σποράκια. Σε άλλον πειραματισμό, πρόσθεσα μάνγκο που έδωσε στην kombucha μια υπέροχη γεύση και πηχτή υφή, που έμοιαζε με μπύρα. (Η ποσότητα του φρούτου μπορεί να είναι περίπου 1/2 φλιτζάνι για ένα μεγάλο μπουκάλι περιεκτικότητας ενός λίτρου). Μία από τις αγαπημένες μου γεύσεις είναι επίσης με λεμόνι, τριμμένο τζίντζερ και δενδρολίβανο.
Θα αφήσεις την kombucha με τις γεύσεις και αρώματα της επιλογής σου να ζυμωθεί μέσα στα μπουκάλια για 4-5 ημέρες ακόμη. Η διαδικασία αυτή, πέρα από γεύση, προσφέρει στην kombucha τις χαρακτηριστικές της φισαλίδες (carbonation).
Στο σημείο αυτό θέλω την προσοχή σου! Μετά το πέρας των 4-5 ημερών μπορείς να απολαύσεις την έτοιμη, αρωματική, νόστιμη kombucha. Άνοιξε τα μπουκάλια αργά, δώσε χρόνο να εκτονωθεί η πίεση, γιατί μπορεί η έξοδος του ποτού από το μπουκάλι να είναι "εκρηκτική". Προτείνω να βάλεις το μπουκάλι μέσα σε ένα μεγάλο μπωλ και μέσα στον νεροχύτη και να το ανοίξεις εκεί, ώστε να μην "χάσεις" το ποτό που ίσως ξεχειλίσει.
Γέμισε το ποτήρι σου με πάγο και φρεσκοζυμωμένη, αρωματική, προβιοτική kombucha. Κράτησε την υπόλοιπη στο ψυγείο. Κρατάει πολύ καιρό, αλλά σίγουρα ξεθυμαίνει λιγάκι το carbonation στο μπουκάλι που έχει ανοιχτεί.
Στην υγεία σου!
Ingredients
Directions
Βράσε 600-700ml νερό.
Πρόσθεσε το μαύρο τσάι και άφησέ το για 8-10 λεπτά να γίνει η εκχύλιση.
Στράγγισε τα φύλλα τσαγιού από το νερό και πρόσθεσε στο έτοιμο τσάι τη ζάχαρη. Ανακάτεψε καλά για να διαλυθεί εντελώς.
Βάλε το τσάι με την πλήρως διαλυμένη ζάχαρη στο βάζο που θα χρησιμοποιήσεις για τη ζύμωση. Πρόσθεσε κρύο νερό και παγάκια, ώστε να έχεις συνολικό όγκο 2 λίτρα.
Αν είναι η 1η σου παρτίδα, μαζί με το SCOBY πρέπει να έχεις και περίπου 1/2 φλιτζάνι ή 100ml έτοιμη καθαρή kombucha (χωρίς γεύση). Προσθέτεις στο μίγμα τσαγιού, που έχει πλέον κρυώσει, την kombucha αλλά και την καλλιέργεια SCOBY.
Αν είναι η 2η+ παρτίδα σου, φροντίζεις να κρατήσεις 1/2 φλιτζάνι kombucha σε κάθε παρτίδα σου για να την χρησιμοποιήσεις στην επόμενη.
Σκεπάζεις το βάζο σου με μια πετσέτα κουζίνας ή ένα τουλπάνι, στερεώνεις με λάστιχο ή κάποιο κορδόνι και κρατάς σε σκιερό, ήσυχο μέρος μέχρι να ολοκληρωθεί η ζύμωση. Φρόντισε να το βάλεις σε σημείο ώστε να μην το κουνάς πολύ πολύ. Επίσης, σημείωσε οτι η μυρωδιά της kombucha προσελκύει μυγάκια. Θα σου πρότεινα να την τοποθετήσεις για τη ζύμωση ακόμα και σε κάποιο ντουλάπι που δεν πολυανοίγεις.
Μετά από 10-14 ημέρες, η νωρίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες που η θερμοκρασία είναι πιο υψηλή, θα δεις οτι το μίγμα σου έχει "ξανθύνει". Για να δοκιμάσεις αν έχει γίνει κάνε το τεστ με το καλαμάκι. Βύθισε μέσα στο μίγμα ένα καλαμάκι μέχρι τη μέση, βάλε το δάχτυλό σου στο πάνω άνοιγμά του και πάρε μια ποσότητα kombucha για δοκιμή. Αν έχει μια ευχάριστη οξύτητα/αψάδα και υπόγλυκη γεύση, είναι έτοιμη. Αν δεν είναι στο σημείο που την θέλεις, μπορείς να την αφήσεις να ζυμωθεί για 1-2 ημέρες ακόμα.
Αφού στραγγίσεις την έτοιμη kombucha σου, φρόντισε να μην τραυματίσεις το scoby και να κρατήσεις 1/2 φλιτζάνι για την επόμενη παρτίδα, Μπορεί να δεις ένα έξτρα στρώμα scoby στην επιφάνεια του υγρού. Είναι το μωρό SCOBY. Μπορείς να το βάλεις μαζί με τη μαμά του στο νέο μίγμα τσαγιού ή να το δώσεις σε κάποιο φιλαράκι που ήπιε kombucha, ζήλεψε και θέλει και αυτό να την φτιάξει μόνο του.
Στο στάδιο αυτό μοιράζεις την έτοιμη kombucha σε μπουκάλια που σφραγίζουν καλά. Εκεί μπορείς να προσθέσεις φρούτα, βότανα, μπαχαρικά ή άλλα αρωματικά συστατικά. Αυτά τα επιπλέον συστατικά μπορούν να προστεθούν ολόκληρα, κομμένα σε φέτες, σε πολτό ή σε μορφή εκχυλίσματος ή σιροπιού. Παίξε και πειραματίσου!
Εγώ έχω δοκιμάσει kombucha με φράουλες, που έχω αλέσει και έχω περάσει από σίτα ή σινουά για να αφαιρέσω τα σποράκια. Σε άλλον πειραματισμό, πρόσθεσα μάνγκο που έδωσε στην kombucha μια υπέροχη γεύση και πηχτή υφή, που έμοιαζε με μπύρα. (Η ποσότητα του φρούτου μπορεί να είναι περίπου 1/2 φλιτζάνι για ένα μεγάλο μπουκάλι περιεκτικότητας ενός λίτρου). Μία από τις αγαπημένες μου γεύσεις είναι επίσης με λεμόνι, τριμμένο τζίντζερ και δενδρολίβανο.
Θα αφήσεις την kombucha με τις γεύσεις και αρώματα της επιλογής σου να ζυμωθεί μέσα στα μπουκάλια για 4-5 ημέρες ακόμη. Η διαδικασία αυτή, πέρα από γεύση, προσφέρει στην kombucha τις χαρακτηριστικές της φισαλίδες (carbonation).
Στο σημείο αυτό θέλω την προσοχή σου! Μετά το πέρας των 4-5 ημερών μπορείς να απολαύσεις την έτοιμη, αρωματική, νόστιμη kombucha. Άνοιξε τα μπουκάλια αργά, δώσε χρόνο να εκτονωθεί η πίεση, γιατί μπορεί η έξοδος του ποτού από το μπουκάλι να είναι "εκρηκτική". Προτείνω να βάλεις το μπουκάλι μέσα σε ένα μεγάλο μπωλ και μέσα στον νεροχύτη και να το ανοίξεις εκεί, ώστε να μην "χάσεις" το ποτό που ίσως ξεχειλίσει.
Γέμισε το ποτήρι σου με πάγο και φρεσκοζυμωμένη, αρωματική, προβιοτική kombucha. Κράτησε την υπόλοιπη στο ψυγείο. Κρατάει πολύ καιρό, αλλά σίγουρα ξεθυμαίνει λιγάκι το carbonation στο μπουκάλι που έχει ανοιχτεί.
Στην υγεία σου!