Ένα απο τα κλασσικότερα κλισέ στη διατροφή, μαζί με το “τα καρότα βοηθούν στο μαύρισμα” και “η κατανάλωση λιπαρών παχαίνει” είναι και το “η κατανάλωση πρωινού αδυνατίζει”.

Για μένα, το πρωινό είναι λόγος να σηκωθώ απο το κρεβάτι! Αλλά ισχύει το ίδιο για όλους; Έίναι όντως η υιοθέτηση του πρωινού τόσο απαραίτητη συνήθεια για τη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους; Και δεν εξαρτάται αυτό από την ποιότητα του εκάστοτε πρωινού;

Αυτό που είναι ευρέως γνωστό σε αυτό το θέμα και έχει προκύψει απο πολυάριθμες μελέτες παρατήρησης είναι πως η τακτική κατανάλωση πρωινού συνδέεται με χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος και αποτελεί προστατευτικό παράγοντα έναντι της αύξησης του σωματικού βάρους. Παρόλα αυτά, τα στοιχεία που έχουμε για την κατανάλωση πρωινού από τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες (που έχουν μεγαλύτερη αξία στην βιβλιογραφία) είναι ασυνεπή.

Ανασκόπηση της βιβλιογραφίας 13 τυχαιοποιημένων μελετών που δημοσιεύτηκε στο BMJ τον Γενάρη του 19 εξέτασε την επίδραση της τακτικής κατανάλωσης πρωινού στην αλλαγή βάρους και στον μεταβολικό ρυθμό.

• Τα αποτελέσματά της δεν φανέρωσαν κάποιο στοιχείο που να υποστηρίζει πως η παράλειψη του πρωινού οδηγεί σε αύξηση βάρους ή πως η κατανάλωσή του προάγει την απώλεια βάρους.
• Επίσης δεν βρέθηκε κάποια επακόλουθη μείωση του μεταβολικού ρυθμού σχετιζόμενη με την παράλειψη του πρωινού γεύματος.
• Φάνηκε, μάλιστα, πως τα άτομα που παρέλειπαν το πρωινό γεύμα, ναι μεν έτρωγαν λίγο περισσότερο στα επόμενα γεύματα αλλά δεν αναπλήρωναν στο 100% τις θερμίδες του πρωινού και τελικά κατανάλωναν κατα μέσο όρο λιγότερες θερμίδες ημερησίως σε σχέση με τα άτομα που κατανάλωναν πρωινό.
• Πρότεινε, τέλος, προσοχή στις συστάσεις ένταξης πρωινού σε ενήλικες που επιθυμούν να χάσουν βάρος, καθώς μπορεί να φέρουν αντίθετα αποτελέσματα.

Αρα τι να συμπεράνουμε απο τα ευρήματα αυτά;

Αν η κατανάλωση πρωινού δεν αυξάνει τον μεταβολισμό και ούτε μειώνει την ποσότητα της συνολικής προσλαμβανόμενης τροφής μέσα στην ημέρα, μήπως η παράλειψη του πρωινού θα μπορούσε να είναι μια χρήσιμη στρατηγική για τη μείωση του βάρους;

Φαίνεται πως στη ρύθμιση του σωματικού βάρους πιο μεγάλο ρόλο παίζει η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών αυτή καθαυτή και όχι η κατανάλωση ή μη πρωινού γεύματος.

Στη βιβλιογραφία μάλιστα υπάρχουν πολλές μελέτες που φανερώνουν μια θετική σχέση της παρουσίας χρονικών διαστημάτων μέσα στην ημέρα στα οποία αποφεύγεται η κατανάλωση τροφής τόσο με έλεγχο του βάρους και των επιπέδων σακχάρου, όσο και με την υγεία του γαστρεντερικού και την βιοποικιλότητα του μικροβιώματος. Αυτό με άλλα λόγια σημαίνει πως υπάρχουν οφέλη από την αποφυγή της κατανάλωσης τροφής από νωρίς το πρωί.

Η αλήθεια είναι πως υπάρχουν δεδομένα που υποστηρίζουν και τις δύο πλευρές του επιχειρήματος. Το συμπέρασμα είναι πως λανθασμένα έχει επικρατήσει η πεποίθηση πως η κατανάλωση πρωινού αυξάνει τον μεταβολισμό και μας αδυνατίζει. Αυτό που μάλλον μας έχει οδηγήσει στην παραπάνω πεποίθηση είναι πως άτομα με παχυσαρκία και σακχαρώδη διαβήτη τείνουν να παραλείπουν γεύματα πιο συχνά σε σχέση με άτομα φυσιολογικού βάρους. Επίσης, οι άνθρωποι που καταναλώνουν συστηματικά πρωινό τείνουν να υιοθετούν ταυτόχρονα συνήθειες που στοχεύουν στην βελτίωση της υγείας, όπως η αποφυγή του καπνίσματος ή η φυσική δραστηριότητα.

Η κατανάλωση πρωινού βέβαια έχει αρκετά οφέλη. Προσφέρει κάποια πολύ σημαντικά συστατικά, όπως φυτικές ίνες, κάλιο, ασβέστιο, τα οποία πολλοί άνθρωποι δεν καταφέρνουν να προσλάβουν μέσα στην ημέρα. Επίσης, βοηθά πολλούς να καλύψουν τις συνολικές ημερήσιες ενεργειακές τους ανάγκες. Ακόμη, η υιοθέτηση πρωινού γεύματος βοηθά να ξεκινήσουμε χορτάτοι την ημέρα μας, έχοντας λάβει καλό καύσιμο και να συνεχίσουμε οργανωμένα τα γεύματα της ημέρας μας, με πιο συνετές επιλογές.

Τελειώνοντας, περίπου το ένα τρίτο των ανθρώπων στις αναπτυγμένες χώρες προτιμά να παραλείπει το πρωινό και ξεκινά τα γεύματά του αργότερα μέσα στην ημέρα, ενώ πολλοί άλλοι το απολαμβάνουν. Αν και περιμένουμε περισσότερα ερευνητικά δεδομένα για να μας ξεκαθαρίσουν το τοπίο, το συμπέρασμα μέχρι στιγμής είναι πως δεν υπάρχει ανάγκη εισαγωγής του πρωινού σε έναν άνθρωπο που δεν του αρέσει να τρώει πρωινό.

Από το να προωθούμε μια κοινή προσέγγιση για όλους, είναι καλύτερο να υπολογίζουμε τι μπορεί να εξυπηρετεί τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά.

Αν πάλι είσαι από αυτούς που αγαπάνε το πρωινό, όπως εγώ, προσπάθησε να εντάξεις σε αυτό ανεπεξέργαστες τροφές και απόφυγε την προσθήκη μεγάλης ποσότητας απλών σακχάρων (με άλλα λόγια: μακριά από τα επεξεργασμένα δημητριακά πρωινού). Αν αναζητάς έμπνευση, τσέκαρε κάποιες από τις προτάσεις μου στις συνταγές, κατηγορία: πρωινό.