Mindful eating: Η τέχνη του να είσαι παρών την ώρα που τρως, σκεπτόμενος πως το φαγητό σου επηρεάζει εσένα αλλά και το περιβάλλον σου, και πώς το περιβάλλον σου επηρεάζει εσένα την ώρα που τρως. Το mindfulness στα ελληνικά μεταφράζεται ως «εγρήγορση», «ενσυνειδητότητα», «επίγνωση».⁣⁣

Με άλλα λόγια, είναι αυτό που όταν τρως, είσαι απόλυτα συντονισμένος στην ιεροτελεστία του φαγητού. Νιώθεις τις γεύσεις, τα αρώματα, τις υφές, απολαμβάνεις το φαγητό και δεν “μολύνεις” την απόλαυση αυτή με άλλες σκέψεις, άγχος, ενοχές, αλλά είσαι εκεί, για όλα αυτά που η τροφή σου έχει εκείνη την ώρα να σου δώσει.

Όταν κανείς τρώει διαισθητικά, έχει καλύτερη επαφή με τα σήματα πείνας και κορεσμού που στέλνει ο εγκέφαλος και μπορεί πολύ πιο εύκολα να ρυθμίσει την σωστή ποσότητα τροφής που είναι να καταναλώσει για τις ανάγκες του. Πόσο συχνά τρώμε ενώ δεν πεινάμε, γιατι μας καταβάλλει το άγχος ή τρώμε πολύ περισσότερο απο όσο χρειαζόμαστε, βλέποντας ταυτόχρονα τηλεόραση;

Η εξάσκηση της ενσυνειδητότητας έχει γίνει αντικείμενο μιας προσέγγισης που σκοπό έχει να αλλάξει τη συνολική στάση απέναντι στο φαγητό αλλά αφορά πολλούς ακόμα τομείς της ανθρώπινης συμπεριφοράς και έχει βοηθήσει χιλιάδες ανθρώπους να ζούν με μεγαλύτερο αίσθημα “σκοπού” και να αναπτύξουν δεξιότητες για τη διαχείριση χρόνιου πόνου, κατάθλιψης, προβλημάτων ύπνου και χρόνιου στρες.

Είναι γνωστό πως χωρίς αλλαγή στη συμπεριφορά και τον τρόπο σκέψης, η δίαιτα μόνη της δεν φτάνει.

Όσο και να μελετάμε το ποιο διατροφικό πρότυπο είναι το πιο αποτελεσματικό, φτάνουμε πάντα στο ίδιο συμπέρασμα: πως όλα είναι αποτελεσματικά στην αρχή αλλά κανένα δεν μένει μακροπρόθεσμα αποτελεσματικό. (πηγή)

Το ερευνητικό ενδιαφέρον, λοιπόν για τον πιο “σκεπτόμενο” τρόπο διατροφής ολοένα και μεγαλώνει και αναζητά το κατα πόσο θα μπορούσε να βοηθήσει σε προβλήματα βάρους και να αποτρέψει κάποιον απο κακές επιλογές στη διατροφή του.

Τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη συμπεριέλαβε 150 άτομα με αδηφαγική διαταραχή (binge eating disorder) και συνέκρινε την αποτελεσματικότητα δύο παρεμβάσεων. Τα άτομα χωρίστηκαν σε τρείς ομάδες, το 1/3 δέχθηκε παρέμβαση που βασιζόταν στο minfulness, το 1/3 μια “παραδοσιακή” ψυχοεκπαιδευτική παρέμβαση και τα υπόλοιπα άτομα ανήκαν στην ομάδα ελέγχου. Και οι δύο παρεμβάσεις έφεραν θετικά αποτελέσματα στην αδηφαγία και τα ποσοστά κατάλιψης, αλλά η ομάδα που εξασκούσε mindfulness φάνηκε να “παλεύει” πολυ λιγότερο για τον έλεγχο της διατροφής του και να απολαμβάνει περισσότερο το φαγητό. Τα άτομα που φάνηκε να ωφελούνται περισσότερο απο την παρέμβαση ήταν άτομα που είχαν στις συνήθειές τους τον διαλογισμό.

Τεχνικές ενσυνειδητότας έχουν επίσης προταθεί σαν μια μέθοδο αποσυμφόρησης και περιορισμού του στρες και συνοδών καταστάσεων που αυτό προκαλεί, όπως τα γαστρεντερικά προβλήματα και η υψηλή αρτηριακή πίεση.

Η πέψη περιλαμβάνει ένα πολύπλοκο σύστημα ορμονικών συστημάτων απο το γαστρεντερικό προς το νευρικό σύστημα, το οποίο ρυθμίζει την όρεξη και τον κορεσμό. Έχει φανεί πως η γρήγορη κατανάλωση φαγητού σχετίζεται θετικά με την παχυσαρκία. Αντίθετα, όταν το γεύμα καταναλώνεται με αργό ρυθμό και το γεύμα μας “τραβάει” περισσότερο, ανορεξιογόνα πεπτίδια όπως το ΥΥ και το glucagon-like peptide-1 παράγονται απο το γαστρεντερικό και “ενημερώνουν” τον εγκέφαλο πως έχουμε χορτάσει. Αν λοιπόν έχουμε αντιπερισπασμούς την ώρα του γεύματος, πχ βλέπουμε μια ταινία ή έχουμε πάρει μέρος σε μια στρεσογόνο συζήτηση, έχουμε μεγαλύτερη πιθανότητα να υπερκαταναλώσουμε φαγητό πριν τα πεπτίδια αυτά προλάβουν να σηματοδοτήσουν τον κορεσμό μας. Υπάρχουν δεδομένα που μας κάνουν να πιστεύουμε πως τρώγοντας ενώ είμαστε απασχολημένοι με κάτι άλλο ή στρεσαρισμένοι μειώνεται ο ρυθμός της πέψης, όπως όταν έχουμε στρες ή ασθενούμε (απόκριση “fight or flight”). Λόγω αυτού μπορεί να οδηγηθούμε σε γαστρεντερικά προβλήματα, αίσθημα φουσκώματος, καθώς και ελλιπή απορρόφηση των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών.

Τα ερευνητικά δεδομένα για την ενσυνειδητότητα είναι μέχρι στιγμής περιορισμένα, αλλά φαίνεται πως υπάρχει προοπτική μέσω αυτής να αντιμετωπιστούν προβληματικές συμπεριφορές φαγητού και δυσκολίες που πολλοί αντιμετωπίζουν με την διατροφική τους πρόσληψη.

Το να ενθαρρύνουμε προς μια πιο mindful προσέγγιση είναι μια θετική προσθήκη σε μια διαιτολογική παρέμβαση που στοχεύει στη διαχείριση του βάρους αλλά και νοσημάτων που σχετίζονται με τη διατροφή.

Αν θέλεις να εισάγεις περισσότερο mindfulness στη ζωή και τη διατροφή σου ρίξε μια ματιά στο άρθρο μου: “Οδηγός mindfulness για αρχάριους”